نگهداری جوانه‌های کاکتوس پس از سبز شدن

نگهداری جوانه‌های کاکتوس پس از سبز شدن: نگهداری بعد از سبز شدن کاکتوس‌ها در چند ماه اول مهم‌ترین قسمت پرورش کاکتوس‌ها می‌باشد. بعد از جوانه زنی بذرها مهم‌ترین نکاتی که باید دقت شوند تا جوانه‌ها رشد ایده ال داشته باشند عبارت‌اند از هوادهی، اسپری قارچ کش، آبیاری و کوددهی، که در ادامه مطلب به شرح این موارد می‌پردازیم.

هوادهی جوانه‌های کاکتوس‌ها:
یکی از نکات خیلی مهم که اکثر پرورش دهندگان بخصوص برای کسانی که تجربه کافی ندارند هوادهی بستر کاشت است. معمولاً بعد از سبز شدن کامل بذرها هوادهی باید شروع شود. هوادهی به دلیل کم کردن رطوبت بستر انجام می‌گیرد، رطوبت زیاد باعث پوسیدگی ریشه و یا طوقه جوانه‌ها شده و در نهایت جوانه‌ها از بین خواهند رفت.

چطوری هوادهی را شروع کنیم؟
سعی کنید درب یا سلفون روی بستر را به‌کلی باز نکنید، این کار را به‌مرور زمان انجام دهید تا به جوانه‌ها شوک وارد نشود، باز کردن کلی درب باعث کم شدن ناگهانی دما و رطوبت شده و به جوانه‌ها شوک وارد می‌شود. توصیه ما برای هوادهی سه روز اول ۱۵ دقیقه درب به‌صورت نیمه باز کنید و سپس درب را ببندید، بعد از سه روز به مدت یک ساعت هوادهی را به‌صورت درب نیمه باز می‌توانید انجام دهید، هر چقدر هوادهی در روز فواصل زیادی داشته باشد بهتر است. برای مثال یک ساعت را در روز به چهار قسمت تقسیم کرده و در روز چهار باز هر بار ۱۵ دقیقه هوادهی انجام شود. اگر وقت کافی برای این کار را ندارید روزی یک ساعت هوادهی در ساعت گرم روز کافی خواهد بود.

هوادهی تا پایان شش ماهگی باید ادامه داشته باشد و تا این مدت هر روز باید مقداری به هوادهی افزوده شود تا در پایان شش ماهگی درب بستر به‌کلی برداشته شود، در مناطقی که رطوبت هوا زیاد هست بعد از پایان سه ماهگی هم می‌شود درب را برداشت. قبل از شش ماهگی و حتی در ماه‌های اول نیز می‌توان درب ظرف را کامل برداشت ولی این کار باعث خواهد شد که جوانه‌ها رشد کمی داشته باشند.

پیشگیری از ابتلا جوانه‌ها به قارچ:
بزرگ‌ترین مشکل در نگهداری جوانه‌های کاکتوس بیماری‌های قارچی می‌باشد. حتماً سعی کنید از ابتلا به بیماری‌های قارچی جلوگیری کنید. زیرا درمان جوانه‌های مبتلا شده بسیار سخت خواهد بود. برای پیشگیری از ابتلا جوانه‌ها به قارچ بهتر هست هر دو هفته یک بار اسپری محلول قارچ کش انجام شود. برای این کار بهتر هست از قارچ‌کش پریویکور استفاده شود، اگر به این نوع قارچ کش دسترسی نداشتید می‌توانید از سم قارچ کش کاربندازیم و یا مانکوزب هم استفاده کنید. قارچ کشی تا پایان سه ماهگی هر دو هفته یک بار انجام خواهد شد. بعد از پایان سه ماهگی ماهی یک بار تا پایان یک سالگی، برای پیشگیری از ابتلا به قارچ در انواع گیاهان بهتر هست هر شش ماه یک بار با محلول قارچ کش تمام قسمت‌های گیاه و خاک سم‌پاشی شوند.

آبیاری جوانه‌های کاکتوس به چه نحوی باید باشد؟
جوانه‌ها تا یک ماه نیازی به آبیاری نخواهند داشت ( در صورتی که درب کامل بسته باشد) بعد از یک ماه کم کم سطح بستر کمرنگ خواهد شد و این دلیل کم شدن رطوبت بستر هست که در مشاهده چنین اتفاقی باید بستر کشت آبیاری شود، در ماه‌های ابتدایی بهتر هست آبیاری از طریق اسپری و از بالای بستر انجام شود، زیرا ریشه‌ها کم و سطحی بوده و اسپری مقداری آب برای تأمین آب بستر کافی خواهد بود، برای آبیاری جوانه‌ها بهتر هست از آب‌های بدون کلر و فلوراید استفاده شود تا در بستر رسوب نبندد. برای این کار می‌توان از آب باران، یا آب دستگاه تصفیه شده و یا آب جوشیده سرد شده و یا آب مانده که ۲۴ ساعت داخل ظرف بدون درب مانده باشد استفاده کرد. بعد از پایان سه ماهگی آبیاری را می‌توان از طریق زهکش بستر هم انجام داد، به این طریق که داخل یک ظرف بزرگ‌تر از بستر آب ریخته و بستر را داخل آب قرار دهید، تا زمانی که آب به سطح بستر برسد، بعد بستر را از داخل آب خارج کنید و روی وسیله‌ای مانند سبد بگذارید تا آب اضافه خارج شده و بعد بستر را در محیط اولیه خود قرار دهید. حتماً باید به این نکته دقت کنید که نباید سطح بستر خشک شود، خشک شد بستر باعث ترک خوردن خاک بستر شده و به ریشه جوانه‌ها آسیب خواهند زد و احتمال از بین رفتن جوانه‌ها بسیار بالاست، کمبود آب مشکلی از قبیل وارد شدن شوک به جوانه‌ها هم وجود خواهد داشت که با متوقف شدن رشد و یا کم شدن رشد جوانه‌ها را در پی خواهد داشت.

کوددهی خزانه کاکتوس‌ها:
بعد از پایان سه ماهگی کوددهی باید شروع شود، کوددهی برای تقویت کردن جوانه استفاده می‌شود تا جوانه‌ها رشد ایده الی داشته باشند. برای این کار می‌توان از کودهایی که پتاس بیشتری از ازت دارند استفاده کرد، برای اولین کوددهی بهتر هست از کود کامل به یو بیست طلایی bio20gold یا کود npk 3-11-38 استفاده شود، طریقه مصرف این نوع کود برای جوانه‌ی کاکتوس‌ها برای اولین بار ۱ میلی لیتر یا یک گرم در یک لیتر آب مخلوط کرده و بستر کشت را کامل با این محلول آبیاری کنید، یک هفته بعد مجدد با همین میزان کوددهی را انجام دهید، دو هفته بعد کوددهی با کودهای npk پتاس بیشتر از ازت را شروع کنید، برای مثال کود npk 12،۱۲،۳۶ یا ۳،۱۱،۳۸، که این دو نوع کود برای جوانه‌های کاکتوس‌ها مناسب می‌باشد. سری بعد استفاده از کودهای گفته شده شش ماه بعد خواهد بود، پس بهتر هست آخرین روز آبیاری با کود را یادداشت کنید و شش ماه بعد کوددهی را با این نوع کود تکرار کنید. کوددهی از پایان سه ماهگی شروع شده و تا پایان دو سالگی ادامه خواهد یافت بعد از پایان دو سالگی ماهی یک بار در زمان رشد گیاهان. در این فواصل احتمال تقارن شدن مرحله کوددهی با سم‌پاشی محلول قارچ کش به وجود خواهد آمدن که در این شرایط اول سم‌پاشی با محلول قارچ کش را انجام دهید و کوددهی را به دو هفته بعد موکول کنید. این روش در اکثر گلخانه‌های صنعتی در هلند استفاده می‌شود.

نور و دما:
جوانه‌های کاکتوس از ابتدای سبز شدن به نور آفتاب نیاز دارند، نور ملایم روزی ۲ الی ۴ ساعت برای جوانه‌ها کافی می‌باشد. نور کم باعث باریک شدن جوانه‌ها و نور شدید باعث سوختگی یا پختگی جوانه‌ها خواهد شد. نور مصنوعی نیز می‌توان برای جوانه‌ها استفاده کرد ولی همیشه توجه داشته باشید که نور آفتاب بهترین منبع نوری برای کاکتوس‌ها می‌باشد.
دمای مناسب برای رشد اکثر جوانه‌های کاکتوس در حدود ۱۸ تا ۳۵ درجه سانتی‌گراد می‌باشد.

سؤالات متداول در مورد جوانه‌ها:
جوانه‌ها تغییر رنگ داده‌اند و از رنگ سبز مایل به قرمز قهوه‌ای شده‌اند:
دلیل تغییر رنگ جوانه‌ها گرما و نور زیاد و یا سرما هست. بستر را در جایی که دما بین ۲۰_۳۰ درجه هست انتقال بدید و نور را بشکنید (فیلتر کنید). بعضی وقت‌ها تغییر رنگ جوانه‌ها کاملاً طبیعی بوده و به مرور زمان با رشد جوانه به حالت اولیه برمی‌گردد این نوع تغیر رنگ در جوانه‌های آستروفیتوم ها بیشتر شایع هست.

رشد جوانه‌ها بعد از یک ماه متوقف شده است:
جوانه‌ها بعد از رشد مقداری استراحت کرده و مجدد شروع به رشد می‌کنند و این علت طبیعی است. بعضی وقت‌ها جوانه‌ها تا چندین ماه رشدی ندارند و از همان ابتدای جوانه زنی کوچک می‌مانند دلیلی این مشکل شوک وارد شده به جوانه‌ها می‌باشد، دلایلی که باعث شوک به جوانه‌ها می‌شود جابجایی بیش از اندازه بستر کشت، انعطاف پذیری بستر کشت، کمبود آبیاری و خشکی کشیدن جوانه به مدت طولانی.

جوانه‌ها به صورت طولی باریک و دراز رشد می‌کنند:
دلیل این مشکل کمبود نور هست بستر را به جای پرنوری انتقال دهید. انتقال به مکان پور نور را به تدریج انجام دهید.

جوانه ها چروک می‌شوند:
این عارضه چند دلیل می‌تواند داشته باشد، کمبود رطوبت، بهتر هست بستر را کامل آبیاری کنید، استفاده بیش از اندازه از سموم قارچ کش، اگر دز مصرف قارچ کش زیاد شده، بهتر هست بستر را آبشویی کنید تا سم موجود در بستر خارج شود. وجود افت در خاک از جمله شپشک آردآلود، که بهتر هست از چند قسمت بستر جوانه‌ها با احتیاط از بستر خارج شوند و ریشه ها چک شود.

کنار بستر حشرات کوچکی پرواز می‌کنند:
علت این مشکل رطوبت زیاد بستر می‌باشد که مگس سیاه ماده علاقه‌مند به تخم گذاری در خاک‌های مرطوب را دارد، برای پیشگیری از این افت بهتر هست رطوبت بستر را کم کرده و کنار بستر از کارت‌های چسب‌دار استفاده شود، لاروهای این حشره به جوانه‌های کاکتوس‌ها آسیب جدی وارد می‌کنند که بهتر هست در زمان مشاهده لاروها در بستر، با محلول سم حشره کش کامل آبیاری شود.

سطح بستر سبز رنگ می‌شود:
دلیل این مشکل رطوبت زیاد بستر و تهویه نامناسب می‌باشد، بهتر هست بستر کشت هوادهی شده تا رطوبت بستر کم شود و اکسیژن کافی به جوانه‌ها برسد، نور را شکسته و نور غیر مستقیم به بستر بتابد. تا جای ممکن قسمت‌های سبز را با پنس استریل شده جمع کنید و روی سطح بستر ماسه‌هایی که از اندازه جوانه‌ها کوچک‌تر هستند و شکل کروی دارند بریزید تا نور با سطح بستر تماس نداشته و بستر جلبک نبندد. از ظرف‌هایی که مات هستند برای بستر کشت استفاده کنید ولی درب حتماً باید شفاف باشد تا نور کافی به جوانه‌ها برسد.

تارهای سفید رنگی اطراف جوانه نمایان شده:
اگر تارهای سفید رنگ در یک قسمت جوانه باشند ریشه‌های جوانه هستند، بعضی مواقع این تارها کل جوانه را در برمی‌گیرند که این نوع تارها شبیه تارهای عنکبوت هستند در این حالت جوانه قارچی شده و باید از بستر کشت خارج شود تا بقیه جوانه‌ها مبتلا نشوند.